Rozmowa z lek. Lilianną Religą-Szyszką – specjalistą w zakresie chorób wewnętrznych i kardiologii

Pani Doktor, usłyszałam zdanie „ Liczba zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych w 2020r przekroczy 200 tys – powiedział prof. Michał Zakliczyński ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu”. Czy to prawda?

Niestety to wielce prawdopodobne...Obecnie w Polsce około 46% zgonów jest spowodowanych chorobami układu krążenia.

Pani Doktor, co to są właściwie choroby serca?

Mówiąc choroby serca mamy na myśli przede wszystkim chorobę niedokrwienną serca i niewydolność serca. Osobną grupę problemów kardiologicznych stanowią choroby mięśnia sercowego tak zwane  kardiomiopatie, wady serca oraz różnego typu zaburzenia rytmu i przewodzenia.

A jak rozpoznać u siebie początki takiej choroby? Co powinno nas zaniepokoić?

Częstym objawem chorób serca jest ból w klatce piersiowej. Typowy ból związany z niedokrwieniem mięśnia sercowego, nazywany bólem dławicowym,  wynika z dysproporcji pomiędzy zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen a jego podażą.  Ból ten związany jest z wysiłkiem fizycznym, ustępuje po zaprzestaniu wysiłku lub zażyciu nitrogliceryny. Zwykle odczuwany jest jako uczucie gniecenia, ciężaru czy „zatykania” za mostkiem . Pacjenci często określają go mianem „dyskomfortu” w klatce piersiowej, a nie uczuciem bólu. Czasem promieniuje do barku, żuchwy, pleców, lewej kończyny górnej ; rzadziej promieniuje do brzucha. Ból nie zmienia swojego nasilenia przy zmianie pozycji ciała, nie zależy od fazy oddechu.

Drugim, częstym objawem problemów kardiologicznych jest „kołatanie” serca.

Serce bije szybciej, zmienia się jego rytm lub siła skurczu. Ważnym objawem jest omdlenie lub utrata przytomności w następstwie groźnych dla życia tachyarytmii lub zaawansowanych  bloków przewodzenia impulsów pobudzających serce. Omdlenie może być także pierwszym objawem wady serca, nadciśnienia płucnego lub niektórych form kardiomiopatii.

Natomiast wiodącym objawem niewydolności serca jest  duszność wysiłkowa oraz występowanie obrzęków kończyn dolnych, czasem z towarzyszącym powiększeniem obwodu brzucha.

Powyższe objawy należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Jeśli po zebraniu wywiadu i badaniu fizykalnym pacjenta lekarz uzna, że istnieje powód do niepokoju, wtedy pokieruje pacjenta na dalszą diagnostykę, która pozwoli potwierdzić lub wykluczyć obecność choroby serca lub układu krążenia.

Co oznacza słowo diagnostyka?

Diagnostyka to pakiet odpowiednio dobranych badań, który pozwoli na wczesne wykrycie chorób układu krążenia i wdrożenie właściwego leczenia.

Na pewno w pakiecie muszą znaleźć się : badanie elektrokardiograficzne, badanie echokardiograficzne; testy obciążeniowe jak np. test wysiłkowy na bieżni lub cykloergometrze rowerowym, 24-godzinne badanie ekg metodą Holtera, które u pewnej grupy pacjentów warto wydłużyć o kolejne doby, wreszcie badania laboratoryjne, które pomogą oszacować ryzyko sercowo-naczyniowe.

Czy w przypadku chorób serca możemy mówić o zapobieganiu czyli profilaktyce?

Oczywiście. Tak naprawdę dużo zależy od nas samych. Bardzo ważna jest odpowiednia modyfikacja stylu życia. Jeżeli dodamy do tego jeszcze opiekę medyczną to możemy osiągnąć sukces w walce z chorobami układu krążenia.

Przechodząc do konkretów: należy bezwzględnie rzucić palenie; zadbać o regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny, zadbać o zbilansowaną dietę -zalecana dieta śródziemnomorska, uboga w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Należy w miarę możliwości unikać stresu oraz okresowo przeprowadzać badania profilaktyczne.