Zdrowy pęcherz na wakacjach!

Odpoczynek nad morzem czy jeziorem, podczas którego unikamy kontaktu z wodą trudno sobie wyobrazić. A jednak może się tak stać. Dolegliwości układu moczowego lub moczowo-płciowego bardzo często są powodem kąpielowej abstynencji. Nagłe parcie na pęcherz, pieczenie i kłucie w trakcie mikcji (oddawanie moczu, bóle podbrzusza lub okolicy krzyżowej, podwyższona temperatura i dreszcze to najczęstsze objawy świadczące o rozwijającej się infekcji.

Diagnoza

Najczęstszymi chorobami ze strony układu moczowego są zapalenie cewki moczowej lub pęcherza. Mimo podobnych objawów są to dwie odrębne jednostki chorobowe wywołane innymi szczepami bakterii.

Mamy zatem do czynienia z dwoma chorobami o bardzo podobnych objawach, pomimo innej patogenezy. Aby wdrożyć właściwe leczenie, trzeba najpierw zbadać, czy w układzie moczowym występują w ogóle jakiekolwiek bakterie, a jeżeli tak, to jakie. Dla postawienia diagnozy najlepiej wykonać ogólne badanie moczu, które wykaże obecność bakterii, a następnie posiew i antybiogram.

Z powodu wielokrotnego oddawania moczu bakterie znajdujące się w zmienionej zapalnie cewce moczowej wypłukują się w trakcie mikcji i dlatego w badaniu moczu przy zapaleniu cewki często są niewykrywalne.

Natomiast w zapaleniu pęcherza wymiana moczu w pęcherzu nie jest już tak nasilona– bakterii jest więcej, więc zwykle można je wykryć w standardowym badaniu ogólnym moczu. Przy nawracających zakażeniach pęcherza moczowego wskazane jest wykonanie USG dróg moczowych. Pomoże ono zdiagnozować kamicę moczową, której częstą przyczyną jest zaleganie moczu w pęcherzu, co sprzyja dalszemu rozwojowi infekcji.

Powikłania

Zapalenia w obrębie układu moczowego nigdy nie powinniśmy lekceważyć. Zakażony mocz może cofać się moczowodami do nerek i w konsekwencji spowodować ostry stan zapalny z białkomoczem i nieodwracalnym uszkodzeniem kłębuszków nerkowych. Wtedy po przebytej infekcji bezpowrotnie utracimy część aparatu filtrującego nerki. W przypadku nerek widoczne objawy chorobowe występują późno, ponieważ białkomocz pojawia się dopiero, gdy 75% nerki nie filtruje już prawidłowo moczu. Z całą pewnością do lekarza należy się zgłosić, gdy po powrocie z plaży zaobserwujemy nie ustępujący przez kilka dni ból w okolicy krzyża, któremu towarzyszy podwyższona temperatura.

Wychłodzenie jest najczęstszym powodem powstawania wszelkich stanów zapalnych w drogach moczowych. Powoduje to obniżenie odporności, co ułatwia bakteriom namnażanie się w pęcherzu moczowym i doprowadza do jego zapalenia. Drugą przyczyną, choć mniej oczywista są stosunki płciowe. W trakcie częstych stosunków płciowych może dojść do przenoszenia bakterii z układu płciowego do moczowego. Mogą się też pojawiać mikrootarcia naskórka i błon śluzowych, co również może powodować stan zapalny.

Leczenie

W przypadku zapalenia pęcherza moczowego lub cewki moczowej lekarze najczęściej przepisują furaginę w tabletkach. Jeżeli jednak po tygodniu leczenia objawy zapalenia nie miną albo już przy pierwszej wizycie mamy podwyższoną temperaturę ciała, lekarz od razu zleci nam lek z innej grupy chemicznej. Będzie to najczęściej któryś z chemioterapeutyków chinolonów lub lek z grupy sulfonamidów.

Nasze leczenie możemy wspomagać, zażywając leki zakwaszające i dezynfekujące mocz, co sprzyja zahamowaniu namnażania się bakterii i ułatwia zlikwidowanie ogniska infekcji. Jednak takie preparaty nie są w stanie wyleczyć uogólnionej infekcji bakteryjnej.

Do procesu leczenia warto włączyć dezynfekujące preparaty ziołowe, które zawierają dużo witaminy C. Nie można nimi jednak zastępować leków zleconych przez lekarza.

Poza żurawiną można stosować zwykłą witaminę C w tabletkach. Przy jej zażywaniu pamiętajmy jednak, aby pić dużo wody (co najmniej 2 litry dziennie), ponieważ jej nadmiar może wykrystalizowywać się w drogach moczowych, powodując powstawanie kamieni nerkowych.

W przypadku zachorowania na zapalenie pęcherza lub cewki moczowej warto zadbać nie tylko o leki i prawidłową ilość napojów w diecie, ale również o wyeliminowanie takich pokarmów, które same w sobie lub zmetabolizowane działają drażniąco na śluzówki dróg moczowych i ścianki pęcherza. Wówczas musimy unikać ostrych przypraw, alkoholu i kofeiny.

Profilaktyka

Infekcje dróg moczowych, są długotrwałe i często nawracają. Często też nie leczymy ich do końca, bo wydaje nam się, że możemy odstawić leki, ponieważ nie odczuwamy objawów. Nad jeziorem czy na plaży nie siadajmy bezpośrednio na ziemi lub trawie, tylko zawsze zabierajmy ze sobą koc. Nie siedźmy w mokrym stroju kąpielowym, zwłaszcza gdy chorowaliśmy już na zapalenie pęcherza. Uważajmy też na zdradliwą pogodę, szczególnie wczesnym latem, kiedy słońce grzeje już mocno, ale ziemia i woda może być jeszcze zimna.

Lek. med. Artur Kułakowski - urolog